Educatie

In het kader van het onderzoeksproject EDAN naar de bio-culturele, economische en chronologische aspecten van vroege veeteelt in Nederland maakte ik samen met de onderzoekers een publieksvertaling van de resultaten. Deze heeft twee vormen: een educatief pakket voor studenten veehouderij aan het MBO en een tentoonstelling in het Rundveemuseum in Aartswoud, een bijzonder museum met een levende collectie. Die laatste in samenwerking met de tentoonstellingswerkgroep van het museum.

Beheerders van natuurgebieden hebben vaak ook te maken met cultuurhistorische waarden. Om toekomstige natuurbeheerders hierop voor te bereiden, ontwikkelt de RCE samen met Terra MBO een keuzevak over dit thema. Ik bereid het keuzevak inhoudelijk voor. Ontwikkeling in samenwerking met Sandra Hoekman.

Begin 2019 werd in Oss de fabuleuze replica van het Zwaard van Oss onthuld, op de rotonde voor Museum Jan Cunen. Om de leerlingen van alle Osse basisscholen voor te bereiden op dit ritueel en hen meer context te geven bij het zwaard en zijn vorige eigenaar, heb ik een lespakket samengesteld.

Bij de leskist over grafheuvels hebben we ook een filmpje gemaakt volgens de beproefde stop-motion-techniek met Lego. In het filmpje volgen we de levenscyclus van een grafheuvel op de Veluwe over duizenden jaren.

Voor de gemeente Apeldoorn en de regio's Stedendriehoek en Noord-Veluwe mocht ik in drievoud een lespakket samenstellen over grafheuvels, bestaande uit een leskist en een docentenhandleiding. Doelgroep is groep 5-6 van het basisonderwijs. Het lespakket sluit qua inhoud en vormgeving aan op de reizende tentoonstelling over grafheuvels, die ten tijde van het gereed komen van het pakket te zien was in Museum Het Pakhuis in Ermelo. In de leskist zitten onder andere materialen om in de klas een grafheuvel in meer perioden op te bouwen.

Bij een open dag op de opgraving Soest-Staringlaan was ik aanwezig met een kinder-opgraving. De kinderen hebben zich prima vermaakt in de speciaal opgezette zandbak, waarin uiteraard de nodige vondsten opgegraven werden. Deze heb ik vervolgens samen met de kinderen gedetermineerd, waarna ze mét hun vondst en een heus archeologie-diploma naar huis gingen.

Westland omvat elf kernen in de gelijknamige Zuid-Hollandse regio, bekend van de kassen. Wat veel mensen niet weten is dat de gemeente ook beschikt over een rijk archeologisch bodemarchief. De Westlandse Natuur- en MilieuEducatie wilde daar verandering in brengen. Daarom werd mij gevraagd een leskist te ontwikkelen over archeologie, die aan de plaatselijke basisscholen kan worden uitgeleend. Speciaal voor de leskist is in de vorm van een 3D-print een replica van een bijzondere Westlandse bodemvondst gemaakt, lees hierover meer op de Erfgoedstem.

Regelmatig komen verzoeken binnen om lessen over archeologie te verzorgen op scholen, bijvoorbeeld in het kader van een speciaal project. RK Jenaplan Basisschool De Kwakel uit Berkel en Rodenrijs wilde graag enkele lessen in het kader van hun schoolbrede Middeleeuwen-project. Samen met Monique Deege van Bureau Communique werd een interessante, creatieve en actieve invulling aan de lessen gegeven.

Leerlingen van Delftse basisscholen interviewden ouderen over hun ervaringen op de(zelfde) basisschool. Van de interviews zijn filmpjes gemaakt, waarbij de leerlingen zelf de voice over verzorgden. De filmpjes zijn op WikiDelft geplaatst, de wiki over de Delftse geschiedenis waarvan ik jarenlang projectleider was. Ook voor ‘Schoolse tradities’ trad ik op als projectleider.

Cultura Nederland biedt aan Amsterdamse basisscholen (series) culturele workshops aan. Voor het thema Archeologie worden deze door weleer verzorgd. De leerlingen leren wat archeologie is en dat een archeoloog veel meer doet dan alleen opgraven. Ook komen ze te weten wat er bij hen in de buurt gevonden is. Uiteraard gaan ze zelf aan de slag, bijvoorbeeld met de metaaldetector, het plakken van scherven en met het uitzoeken hoe oud iets is.

Binnen het onderzoeksprogramma Odyssee van NWO heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in een groot samenwerkingsverband het project ‘Het openen van de laat-neolithische schatkist van Noord-Holland’ uitgevoerd. Om de resultaten van het project te delen met de bewoners van het gebied is de Steentijdkalender ontwikkeld, een verjaardagskalender waarin in twaalf maanden wordt stilgestaan bij het leven en werken van Cees de Steentijdman.

en ArchAeO Archeologische Advisering en Ondersteuning, Eindhoven.
Bedenken, opzetten en uitvoeren van een educatief pakket voor de bovenbouw van de basisschool over de Tilburgse archeologie. Doel: Tilburgse kinderen laten kennismaken met de tijdsdiepte van hun gemeente en hun eigen woonomgeving. Er komt een kruiwagen de klas in, gevuld met objecten die de leerlingen aan het denken zetten. Een week later komt er een echte archeoloog in de klas, die vertelt over het vak en aan de hand van de inhoud van de kruiwagen met de kinderen in gesprek gaat. Zie ook www.archeoloogindeklas.nl. In samenwerking met Anne de Hingh, tekstschrijver.

Basisschool De Eglantier meldde zich bij Archeologie Delft met het verzoek om een eigen archeologie-leskist voor op school. Ik stelde de kist samen en voorzag hem van een uitgebreide docentenhandleiding. Inhoud en lessuggesties zijn afgestemd op het International Primary Curriculum waarmee de school werkt en sluiten aan bij het schoolproject ‘Bodemschatten’.

Uitzetten van een familieroute (geschikt voor het hele gezin) door de Delftse binnenstad, langs plaatsen waar iets is opgegraven en/of waar archeologische vondsten te zien zijn. Ik tekende voor het uitzetten van de route, het schrijven van de tekst van het route-boekje en het verzamelen/redigeren van het beeldmateriaal. Inmiddels is onder de titel ‘Delft Upside down‘ ook een Engelstalige versie verschenen.

In het kader van de festiviteiten rondom ‘Oisterwijk 800 jaar’ kregen basisschoolleerlingen als onderdeel van een dag met historisch getinte spelletjes de gelegenheid zelf ‘op te graven’. Op verzoek van Vriens Archeo Flex heb ik dit evenement begeleid.

Les geven aan studenten van de opleiding Bachelor Archeologie over communicatie. In de lessen maken de studenten kennis met aspecten en begrippen rondom communicatie en worden praktijkcases aangeboden. Daarnaast ligt de focus op archeologische publiekscommunicatie; hoe draag je kennis over het vak over aan het publiek en welke middelen kun je daarbij gebruiken?